หลังจากออกพรรษาเป็นเวลา1 เดือน จะมีงานบุญสำคัญของชาวพุทธที่ขาดไม่ได้คือ งานทอดกฐิน ในช่วงนี้จะเห็น ต้นกฐิน ที่สวยสดงดงามในรูปแบบต่าง ๆ ซึ่งเป็นสะพานบุญที่ให้ผู้มีจิตศรัทธาได้เข้ามาร่วมทำบุญผ่านต้นไม้ประดิษฐ์ต้นนี้เพื่อส่งต่อให้กับวัดตามประเพณี
ประเพณีทอดกฐินมีมาเนิ่นนานชาวพุทธต่างรู้กันดีว่าหลังจากที่พระสงฆ์ผ่านการจำพรรษาแล้ว คนไทยที่นับถือพุทธทั้งหลายจะร่วมกันทำบุญทอดกฐินเพื่อถวายผ้าไตรจีวรแด่พระสงฆ์ การทอดกฐินคือการนำผ้าพระกฐินไปวางต่อหน้าพระสงฆ์อย่างน้อย 5 รูป
รวมถึงมอบเงินให้กับวัดเพื่อนำไปบูรณะซ่อมแซมวัดและวัตถุต่าง ๆ ภายในวัด เป็นการพัฒนาและทำนุบำรุงศาสนาให้ยั่งยืน จะเรียกว่าเป็นการทำสังฆทานอย่างหนึ่งก็ว่าได้ แต่เป็นสังฆทานใหญ่ได้อานิสงส์สูง ประเพณีการทำบุญทอดกฐินนี้จะมีกำหนดเวลาเพียงช่วงเดียว โดยจะเริ่มจัดในช่วงระหว่างวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ถึงวันเพ็ญ 15 ค่ำ เดือน 12 เป็นเวลารวม 1 เดือน ซึ่งเรียกว่า กฐินกาล
เป็นเจ้าภาพจัดกฐินต้องเตรียมอะไรบ้างและ ต้นกฐิน จำเป็นหรือไม่?
ผู้ที่ต้องการเป็นเจ้าภาพจัดกฐินจะต้องเตรียมตัวในหลาย ๆ เรื่อง ดังนั้นต้องเริ่มเตรียมการล่วงหน้าก่อนที่จะถึงช่วงกฐินกาล ภารกิจที่ต้องจัดการก็คือ
- ติดต่อวัดที่จะไปทอดกฐิน
- กำหนดวันที่แน่นอน
- จัดพิมพ์ซองกฐินเพื่อแจกจ่ายให้กับผู้มีจิตศรัทธาอยากทำบุญ
- เตรียมรายชื่อบุคคลที่ร่วมเป็นประธาน รองประธาน และกรรมการ
- จัดเตรียมรถ โปรแกรมการเดินทาง
- เตรียมเรื่องอาหารและของว่างสำหรับผู้มาร่วมทำบุญ
- จัดเตรียมชุดเครื่องกฐิน เช่น ไตรครอง ครอบไตร พานแว่นฟ้า บาตร ตาลปัตร ย่าม หมอน ของใช้ต่าง ๆ สำหรับพระสงฆ์ เครื่องใช้ของวัด ฯลฯ
- เครื่องกฐินบางอย่างต้องมีการสั่งปักชื่อ ควรติดต่อซัพพลายเออร์ล่วงหน้าเพราะการปักใช้เวลานาน
- เตรียมสั่งทำต้นกฐินซึ่งเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องมี เพื่อนำไปตั้งไว้ในที่ต่าง ๆ เปรียบเสมือนเป็นตัวแทนบอกบุญให้กับผู้คนทั่วไป ส่วนใหญ่แล้วจะตั้งไว้ในที่วัด โรงเรียน หรือตามห้างร้านต่าง ๆ ที่มีผู้คนเดินผ่าน เมื่อถึงวันงานพิธีเจ้าภาพจะต้องนำต้นนั้นไปถวายวัด
การเลือกเครื่องกฐินที่จะใช้
เครื่องกฐินมีให้เลือก 2 แบบ คือ เครื่องกฐินชุดเล็ก และเครื่องกฐินชุดใหญ่
- เครื่องกฐินชุดเล็ก ใช้สำหรับการทำบุญกฐินสามัคคีหรือผู้ถวายเป็นเจ้าภาพร่วม ภายในชุดประกอบด้วยผ้าไตรจีวรและเครื่องบริวารอย่างละชิ้น เช่น บาตรพระ ธงกฐิน และของใช้จำเป็นสำหรับพระสงฆ์ อาจถวายเป็นเครื่องสังฆทานชุดยาหรือเครื่องนุ่งห่มก็ได้เช่นกัน
- เครื่องกฐินชุดใหญ่ ใช้สำหรับงานมหากฐิน มีเจ้าภาพรายเดียวโดยเจ้าภาพจะต้องจัดเตรียมเครื่องกฐินหลัก ซึ่งประกอบด้วย ผ้าไตรจีวร บาตรพระ เครื่องใช้พระสงฆ์ ธงกฐิน และสามารถจัดเครื่องบริวารอื่น ๆ เพิ่มเติมตามศรัทธา เช่น ผ้าไตรคู่สวด ของใช้ต่าง ๆ เพื่อใช้สอยภายในวัด ไม่ว่าจะเป็นพัดลม เสื่อ หนังสือ ขวดน้ำมนต์ ฯลฯ หากว่าเจ้าภาพตั้งงบประมาณไว้สูงพออาจถวายเป็นตู้พระไตรปิฎกหรือเบาะอาสนะจะได้ประโยชน์มาก
ไม่ว่าจะเป็นเครื่องใช้ชิ้นใดการเลือกเครื่องกฐินเจ้าภาพจะต้องคำนึงถึงประโยชน์ใช้สอยมากที่สุดสำหรับวัดและพระสงฆ์ นอกจากนี้ยังต้องคำนึงด้วยว่าวัดที่จะไปทอดกฐินนั้นเป็นพุทธสายใด เช่น เป็นศูนย์ปฏิบัติธรรม เป็นสายวัดป่า หรือวัดสายกรรมฐาน
การเลือกเครื่องใช้หรือเครื่องบริวารกฐินจะต้องเหมาะสมต่อการใช้งานของวัดแต่ละแห่งจึงจะเกิดประโยชน์และผู้ถวายเครื่องกฐินก็จะได้รับบุญกุศลอย่างอิ่มเอม เช่นเดียวกับการเลือกผ้าไตรจีวรจะต้องคำนึงถึงสายของวัดด้วย เพราะวัดแต่ละสายจะใช้ผ้าไตรต่างสีกัน การถวายจะต้องเลือกหาผ้าไตรที่ถูกต้อง
ต้นกฐิน เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้ ถ้าเป็นต้นที่ใช้ทั่วไปสำหรับวางตั้งบอกบุญให้คนมาร่วมถวายเงินก็จะใช้เป็นแบบกระถางธรรมดาหรือเป็นถังพร้อมกิ่งไม้สำหรับเสียบธนบัตร แต่ถ้าอยากให้มีความสวยงามมากยิ่งขึ้นเวลานำไปถวายในพิธีทอดกฐินสามารถเลือกเป็นแบบพุ่มติดเงิน พุ่มติดทอง แบบหางนกยูง พุ่มกฐินต้นกล้วย หรือแบบร่ม ก็ล้วนแล้วแต่สวยงามไปด้วยความคิดสร้างสรรค์ทั้งสิ้น
ต้นผ้าป่าและพิธีทอดผ้าป่า
การทอดกฐินเป็นการทำบุญใหญ่ปีละครั้งเท่านั้น ถ้าหากว่าใครพลาดการทำบุญกฐินก็ต้องรอปีถัดไป แต่มีการทำบุญอีกอย่างหนึ่งที่สามารถทำได้ตลอดเวลาคือ การทอดผ้าป่า มีความสำคัญเทียบเคียงกัน แต่ผ้าป่าสามารถทอดได้ไม่จำกัด ดังนั้นจึงไม่แปลกหากเราจะเห็น ต้นผ้าป่า ที่ตั้งวางให้คนมาร่วมทำบุญตลอดทั้งปี ไม่เหมือนกับกฐิน และหากว่าใครอยากจะเป็นเจ้าภาพจัดผ้าป่าแล้วล่ะก็ สามารถทำตามขั้นตอนนี้ได้เลย
- ติดต่อวัดที่ต้องการจะไปทอดผ้าป่า เพื่อทำการจองผ้าป่า
- กำหนดวันที่จะจัดพิธีให้แน่นอน
- จัดเตรียมต้นผ้าป่าสวย ๆ สำหรับเสียบธนบัตรให้ผู้มีจิตศรัทธาได้ร่วมทำบุญ
- บอกบุญให้ทั่วถึง ทั้งด้วยวาจาและจัดเตรียมซองผ้าป่าไว้แจกจ่าย
- จัดเตรียมจตุปัจจัย สิ่งของทำบุญ เครื่องใช้พระสงฆ์ ของใช้ประจำวัด
- ตั้งองค์ผ้าป่าโดยการเตรียมผ้า กิ่งไม้สำหรับปักไว้พาดผ้าเพื่ออุทิศถวายให้กับพระสงฆ์
ไม่ว่าจะเป็นการทอดกฐินหรือทอดผ้าป่าล้วนแล้วแต่เป็นการทำบุญที่ได้อานิสงส์มากมาย ทุกคนสามารถเป็นเจ้าภาพกฐินและผ้าป่าได้โดยไม่จำเป็นว่าจะต้องมีงบประมาณจำนวนมาก แต่คุณสามารถเป็นเจ้าภาพร่วมโดยการร่วมทำบุญถวายปัจจัยตามกำลังของตนเอง
การร่วมเป็นเจ้าภาพทำบุญกันหลาย ๆ คนนั้นเรียกว่ากฐินสามัคคีหรือผ้าป่าสามัคคี ที่ใคร ๆ ก็สามารถทำได้ แม้เพียงเงินแค่ 1 บาท ก็ได้บุญมากเช่นเดียวกัน นอกจากเงินทำบุญแล้ว ยังสามารถจัดหาสิ่งของเครื่องใช้สำหรับทำบุญไปร่วมถวาย โดยเลือกซื้อออนไลน์ได้ที่ลาซาด้า
ที่มาข้อมูล : dharayath, my-best, trueplookpanya
