อย่างที่รู้กันดีอยู่แล้วว่าธัญพืชเป็นอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและสามารถนำไปทำอาหารได้หลายชนิด ทั้งอาหารหลัก อาหารว่าง อาหารคาว อาหารหวาน อย่างไรก็ตามนอกจากคุณค่าทางอาหารแล้ว ธัญพืชยังถูกใช้ในงานมงคลต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นงานแต่งงาน พิธีหมั้น งานขึ้นบ้านใหม่ บูชาเทพเจ้า หรือจัดใส่พานวางไว้บนหิ้ง เพราะเชื่อว่าช่วยเสริมสิริมงคล เพิ่มโชคลาภ ให้มีกินมีใช้ไม่มีวันหมด ซึ่งหากใครที่กำลังวางแผนจัดงานมงคลและต้องการเพิ่มสิริมงคลให้กับตัวเองและครอบครัว วันนี้เรามีข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับความหมายของ ธัญพืชมงคล ที่นิยมใช้ในงานมงคลมาฝาก
9 ธัญพืชมงคล และความหมายดี ๆ ที่ทุกคนควรรู้
สำหรับธัญพืชมงคลที่นิยมใช้ในงานมงคลและใช้ในงานพิธีต่าง ๆ ประกอบด้วย ข้าวตอก ข้าวเปลือก งาดำ งาขาว ถั่วเขียว ถั่วแดง ถั่วดำ ถั่วเหลือง และข้าวโพด โดยธัญพืชแต่ละชนิดมีความหมายดังนี้
- ข้าวตอก หรือข้าวเปลือกที่คั่วจนแตกเป็นดอกขาว โดยทั่วไปแล้วจะใช้เป็นข้าวเปลือกใหม่แห้งมาคั่วไฟ ซึ่งนอกจากนำมาใส่เพื่อโปรยในพิธีมงคลแล้ว ยังสามารถใช้ทำขนมมงคลหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น กระยาสารท ข้าวตอนน้ำกะทิ และข้าวตอกตั้ง สำหรับความหมายของธัญพืชชนิดนี้คือความเจริญรุ่งเรือง ส่วนในพิธีแต่งงานเป็นเหมือนการอวยพรให้คู่บ่าวสาวมีความรักเบ่งบานเหมือนข้าวตอก
- ข้าวเปลือก เป็นข้าวที่ยังไม่ผ่านการขัดสี โดยตามความเชื่อของคนไทย “ข้าว” เป็นของมงคลที่ต้องเคารพบูชา ซึ่งจะเห็นได้จากการจัดพิธีกรรมบูชาทั้งก่อนเพาะปลูกและหลังการเก็บเกี่ยว อย่างพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พิธีเลี้ยงขุนผีขุนถ้ำ พิธีบุญบั้งไฟขอฝน พิธีแรกไถนา พิธีแรกดำนา พิธีรับขวัญแม่โพสพ พิธีแรกเกี่ยวข้าว พิธีขนข้าวขึ้นยุ้ง เพราะฉะนั้นข้าวเปลือกจึงเปรียบเสมือนความอุดมสมบูรณ์ ความเจริญก้าวหน้ารุ่งเรือง
- งาดำ อีกหนึ่งธัญพืชที่กำลังได้รับความนิยมถูกนำไปรังสรรค์เป็นอาหารเพื่อสุขภาพและอาหารเสริมหลากหลายชนิด เพราะนอกจากมีประโยชน์ต่อร่างกายแล้วรสชาติที่ได้ยังไม่หวานมากเกินไปเหมาะกับคนที่รักสุขภาพ แต่สำหรับในทางความเชื่องาดำหมายถึงการเสริมอำนาจวาสนาให้กับตัวเองและครอบครัว
- งาขาว แม้จะไม่ถูกนำไปทำไส้ขนมเหมือนงาดำ แต่ถึงอย่างนั้นนิยมนำไปใช้โรยหน้าขนมมงคล เบเกอรี่ และอาหารหลายชนิด ซึ่งในทางมงคลงาขาวช่วยเสริมเรื่องเงินทองให้พอกพูนยิ่งขึ้น
- ถั่วเขียว ถือเป็นถั่วที่หลาย ๆ ครอบครัวนิยมซื้อไว้ติดบ้าน เพราะคงไม่มีเมนูไหนง่ายเท่ากับเมนูถั่วเขียวต้มน้ำตาล เมนูของหวานหลังมื้ออาหารยอดนิยมที่สามารถกินได้ทั้งร้อนและเย็น สำหรับความหมายในทางมงคลของถั่วเขียวคือความเจริญรุ่งเรืองในทุกด้านเช่นกัน
- ถั่วแดง ตามความเชื่อของคนจีนถั่วแดงเป็นตัวแทนของความรักความคิดถึง ทำให้ถั่วแดงมีอีกชื่อหนึ่งว่า “เซียงซือหงโต้ว” หรือถั่วแดงคะนึงหา มีที่มาจากกลอนชื่อเซียงซือหรือคะนึงหา ของกวีชื่อดังสมัยราชวงศ์ถัง “หวังเหวย” ด้วยเหตุนี้ถั่วแดงจึงมีความหมายของความรัก ความสามัคคี และความกล้าหาญ
- ถั่วดำ นิยมนำมาทำอาหารคาวและหวาน รวมทั้งเป็นส่วนผสมของอาหารเสริมเพื่อสุขภาพ เพราะมีประโยชน์ทั้งช่วยปรับสมดุลทางเดินอาหาร รักษาสมดุลของเลือด และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็ง โรคเกี่ยวกับทางเดินโลหิต และบำรุงกระดูก ส่วนในทางความเชื่อถั่วดำหมายถึงความเข้มแข็ง อำนาจ บารมี
- ถั่วเหลือง เป็นวัตถุดิบหลักในการทำขนมมงคลที่คนส่วนใหญ่คุ้นเคยกันเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นขนมไหว้พระจันทร์ ซาลาเปาไส้ถั่วเหลือง ขนมเทียน ขนมเปี๊ยะ เพราะถั่วชนิดนี้มีสีเหลืองเหมือนทอง จึงสื่อถึงโชคลาภเงินทอง แต่นอกจากนั้นยังเชื่อว่าช่วยเสริมเรื่องโชคลาภเมตตามหานิยมด้วย
- ข้าวโพด ถูกหว่านในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ข้าวโพดจึงมีความหมายเช่นเดียวกับข้าวเปลือกคือความอุดมสมบูรณ์ เพิ่มพูนด้วยความเจริญ และมีกินมีใช้ตลอดเวลา คนสมัยก่อนจึงนิยมมอบให้แก่กันเป็นของขวัญอวยพรงานขึ้นบ้านใหม่เพื่อเสริมสิริมงคลให้กับเจ้าของบ้าน
ทำความรู้จักพานไหว้แบบต่าง ๆ ที่มีการใช้ธัญพืชมงคล
ถึงแม้ว่าธัญพืชมงคลแต่ละชนิดจะมีความหมายแตกต่างกัน ทำให้หลายคนเข้าใจผิดว่าต้องใส่ลงไปให้ครบ ยิ่งใส่เยอะยิ่งดี แต่ในความจริงแล้วพานไหว้สำหรับใช้ในพิธีการต่าง ๆ มีข้อกำหนดที่ชัดเจนว่าต้องใส่ธัญพืชและของมงคลชนิดไหน ซึ่งจะมีรายละเอียดอย่างไรบ้างนั้น มาดูกันเลย
- พานชุดขันหมาก ใช้ในพิธีแห่ขันหมากและรับไหว้ ซึ่งจะมีทั้งขันหมากเอกและขันหมากโท แต่ธัญพืชจะมีในขั้นหมากเอกเท่านั้น สำหรับธัญพืชที่ใช้ ได้แก่ ถั่วเขียว งาดำ ข้าวเปลือก และข้าวตอก
- พานชุดส่งตัว ใช้ในพิธีปูเตียงเรียงหมอน ซึ่งธัญพืชที่ใช้ ได้แก่ ถั่วและงา
- พานไหว้ครู ในพานไหว้ครูจะมีการใส่ข้าวตอกลงไปด้วย ซึ่งเป็นตัวแทนของนักเรียนที่ถูกสั่งสอนจนมีความรู้ความสามารถ เหมือนข้าวตอกที่ถูกคั่วจนเบ่งบาน
ธัญพืชมงคล ซื้อได้ที่ไหนบ้าง
หากใครที่มีแผนจัดงานมงคลในเร็ว ๆ นี้ แต่ไม่รู้ว่าจะซื้อพวกธัญพืชมงคลที่ไหนดี วันนี้เรามีแหล่งซื้อใกล้ ๆ ตัวมากฝาก รับรองไม่ยากอย่างที่คิด
- ตลาด แหล่งซื้อขายที่มีธัญพืชทุกชนิด แต่ข้อเสียคือต้องซื้อยกถุงใหญ่ ทำให้หลายคนมองว่าเป็นการสิ้นเปลืองเงินทองเกินความจำเป็น
- ร้านขายสังฆภัณฑ์ สะดวก เพราะทางร้านจัดชุดธัญพืชในปริมาณที่เหมาะสมเรียบร้อยแล้ว แต่มีราคาสูงกว่าการซื้อจากตลาดหากเปรียบเทียบเรื่องปริมาณ
- ร้านออนไลน์ สะดวก ไม่ต้องเสียเวลาเดินทางไปหิ้ว มีธัญพืชทุกชนิดที่ต้องการ ตอบโจทย์คนที่ไม่ค่อยมีเวลา
เป็นอย่างไรบ้างสำหรับความรู้ดี ๆ เกี่ยวกับ 9 ธัญพืชมงคล ที่เรานำมาฝาก ซึ่งถึงคนรุ่นใหม่จะไม่เคร่งเรื่องพิธีกรรมและปรับเปลี่ยนขั้นตอนต่าง ๆ เพื่อความสะดวก แต่เชื่อเถอะว่าความมงคลจะช่วยให้รู้สึกดีและเชื่อมั่นมากขึ้นแน่นอน
ที่มาข้อมูล: aectradecenter, praewwedding, stou, thairath, praewwedding, thansettakij, sanook, pernnueng, mgronline, earsaireasy
