วันออกพรรษาเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญทางพุทธศาสนาที่ชาวพุทธส่วนใหญ่มักจะเข้าวัดทำบุญกัน ซึ่งในปีนี้วันออกพรรษาก็เวียนมาอีกครั้ง ถือเป็นโอกาสอันดีที่เราจะได้เข้าวัดทำบุญเสริมดวงชะตาชีวิตรับความสิริมงคล วันนี้เราจึงขอมาแชร์กิจกรรมเสริมบุญในวันออกพรรษาเผื่อว่าเพื่อน ๆ สายบุญจะได้เช็กลิสต์ไปเสริมสิริมงคลกันใน วันออกพรรษา 2566 ที่จะถึงนี้
วันออกพรรษา 2566 ตรงกับวันอะไร
วันออกพรรษาปีนี้ตรงกับวันอาทิตย์ที่ 29 ตุลาคม 2566 (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11) ซึ่งถือว่าเป็นวันสิ้นสุดเวลาที่พระสงฆ์เข้าจำพรรษาตลอดหน้าฝนในช่วงระยะเวลา 3 เดือน และยังเป็นวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากจำพรรษาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์กลับมายังโลกมนุษย์
วันออกพรรษาเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “วันปวารณา” หรือ “วันมหาปวารณา” โดยคำว่า “ปวารณา” แปลว่า อนุญาตหรือยอมให้ ซึ่งในวันนี้หมู่พระภิกษุสงฆ์จะทำการปวารณากรรมโดยการยอมให้พระสงฆ์ด้วยกันเองว่ากล่าวตักเตือนด้วยเมตตาจิต
เนื่องจากตลอดช่วงเข้าพรรษาพระสงฆ์ได้ใช้เวลาอยู่ร่วมกันทำให้เห็นจุดบกพร่องและความประพฤติต่าง ๆ ของกันและกัน การเปิดโอกาสให้มีการว่ากล่าวตักเตือนในหมู่สงฆ์จะทำให้รู้ข้อบกพร่องของตน ตลอดจนสามารถชี้แนะแนวทางหลักธรรมและข้อปฏิบัติดีปฏิบัติชอบแก่กันเพื่อให้เกิดความบริสุทธิ์ ความเคารพนับถือ และความสามัคคีกันในหมู่คณะสงฆ์
กิจกรรมเสริมบุญที่สำคัญใน วันออกพรรษา 66
- ตักบาตรเทโว
กิจกรรมประจำวันออกพรรษาที่ยึดถือปฏิบัติเป็นประเพณีมาช้านาน นั่นคือ การตักบาตรเทโว มีที่มาจากคำว่า “เทโวโรหณะ” มีความหมายว่า การหยั่งลงจากเทวโลก ซึ่งมาจากตำนานที่พระพุทธเจ้าเสด็จขึ้นไปโปรดพระมารดาและจำพรรษาอยู่ที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากออกพรรษาแล้วเสด็จกลับลงมายังโลกมนุษย์ บรรดาผู้ที่มีความเลื่อมใสศรัทธาต่างพากันไปรอรับเสด็จและใส่บาตร จึงเรียกวันนี้ในอีกชื่อหนึ่งว่า วันเทโวโรหณะ หรือตักบาตรดาวดึงส์ ซึ่งการตักบาตรเทโวถือเป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาจนถึงทุกวันนี้
ความพิเศษของการตักบาตรเทโวก็คือจะกระทำกันหลังจากวันออกพรรษา 1 วัน ซึ่งก็คือวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ในปีนี้ตรงกับวันที่ 30 ตุลาคม 2566 โดยพระภิกษุสงฆ์และสามเณรจะเดินลงมาจากวิหารในช่วงเช้าตรู่ซึ่งเป็นการสมมติว่าบรรดาพระสงฆ์นั้นลงมาจากบันไดสวรรค์ พุทธศาสนิกชนผู้มีศรัทธาจะมารอเพื่อนำอาหารและข้าวของใส่บาตร
รูปแบบและประเพณีปฏิบัติในการตักบาตรเทโวก็จะแตกต่างกันไปตามแต่ละพื้นถิ่น สำหรับสถานที่ที่มีชื่อเสียง ได้แก่ วัดเขาสะแกกรัง หรือวัดสังกัสรัตนคีรี จังหวัดอุทัยธานี ซึ่งตั้งอยู่บนยอดเขาสูง พระสงฆ์จะเดินลงมาจากเขาเพื่อรับบิณบาตร โดยจะมีพระพุทธรูปปางอุ้มบาตรนำหน้าขบวนเป็นการสมมติว่าเป็นพระพุทธเจ้า ซึ่งเราจะเห็นภาพพระสงฆ์ที่ลงบันไดจากยอดเขาเรียงรายกันเป็นแถวนับว่าเป็นภาพที่น่าเลื่อมใสและงดงามมาก และที่จังหวัดสระบุรี ณ วัดพระพุทธฉาย มีประเพณีตักบาตรเทโวที่เรียกกันว่า “ตักบาตรข้าวต้มลูกโยน” โดยพุทธศาสนิกชนจะทำข้าวต้มลูกโยนห่อด้วยทางมะพร้าวอ่อนแล้วนำมาโยนลงใส่บาตร ถือว่าเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่ไม่มีที่ไหนเหมือน
- ทอดกฐิน
อีกหนึ่งกิจกรรมที่สำคัญในช่วงวันออกพรรษาก็คือ การทอดกฐิน ซึ่งถือว่าเป็นการทำบุญใหญ่เพราะในหนึ่งปีจะสามารถทอดกฐินได้แค่ครั้งเดียวเท่านั้นคือในช่วงออกพรรษา และมีข้อกำหนดว่าแต่ละวัดจะรับกฐินได้ปีละ 1 ครั้งเท่านั้น โดยจะมีระยะเวลาแค่ 1 เดือน คือระหว่างวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 การทำบุญทอดกฐินจึงเป็นบุญใหญ่ที่ทุกคนต่างรอคอยและจับจองเป็นเจ้าภาพหรือร่วมบุญสมทบทุนกัน
หลักการสำคัญของการทอดกฐินก็คือการถวายผ้าจีวรแก่พระภิกษุสงฆ์ในช่วงออกพรรษา โดยคำว่า “กฐิน” เป็นภาษาบาลีมีความหมายว่า ไม้สะดึงหรือไม้แบบตัดจีวร ในสมัยพุทธกาลพระสงฆ์จะต้องหาผ้าจีวรมานุ่งห่มเองตามป่าตามซากศพ ซึ่งตำนานการถวายผ้ากฐินเกิดขึ้นเมื่อครั้งที่พระภิกษุ 30 รูป จากแคว้นโกศลเดินทางมาเฝ้าพระพุทธองค์ที่เมืองสาวัตถี แต่มาไม่ทันติดช่วงเข้าพรรษาเสียก่อน เมื่อครบกำหนดออกพรรษาจึงรีบมาเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าด้วยความยากลำบาก พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้ภิกษุรับผ้ากฐินได้ในเมื่อออกพรรษาแล้ว ซึ่งมีนางวิสาขาได้เป็นผู้ถวายกฐินเป็นคนแรกและมีการถือปฏิบัติเป็นประเพณีสืบต่อกันมาจนถึงทุกวันนี้ ในปัจจุบันนี้นอกจากจะถวายผ้าจีวรแล้วยังมีการถวายปัจจัยและสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ เพิ่มเข้ามาด้วย
- ฟังเทศน์มหาชาติ
เทศน์มหาชาตินิยมทำกันในวันขึ้น 8 ค่ำ หรือวันแรม 8 ค่ำ กลางเดือน 12 ซึ่งเป็นช่วงเวลาหลังออกพรรษา เป็นการเทศน์เรื่องราวเกี่ยวกับพระเวสสันดรทั้ง 13 กัณฑ์ โดยมีความเชื่อว่าหากได้ฟังเทศน์มหาชาติจบครบทั้ง 13 กัณฑ์ ในวันเดียวถือว่าเป็นมหากุศลจะได้อานิสงส์สูง
วันออกพรรษา 2566 ที่จะถึงนี้อยากจะขอเชิญชวนสายบุญทุกท่านชวนคนในครอบครัวออกมาทำบุญถวายสังฆทาน ตักบาตรเทโว รวมถึงร่วมกิจกรรมในวันออกพรรษาที่วัดหรือศาสนาสถานจัดขึ้น พร้อมกับถือศีลฟังเทศน์ฟังธรรม ดำรงสติและสมาธิให้มั่น เชื่อว่าจะช่วยขัดเกลาจิตใจให้บริสุทธิ์สงบขึ้นและช่วยเสริมสิริมงคลให้กับชีวิตได้
